Πρόκειται για την αποθέωση του απόλυτου έρωτα που αντιπροσωπεύει την κατάργηση των ατομικών ανθρώπινων ορίων και λειτουργεί ως ένωση του ατόμου με το σύμπαν. Η μετάφραση ως ευρηματική ανάπλαση του ποιητικού κειμένου Τριστάνος και Ιζόλδη αποδίδει πρωτίστως την ιδιαίτερη ευαισθησία του Ίσαρη απέναντι στην αισθητική και στα σημαινόμενα του πρωτοτύπου, πράγμα άλλωστε που προσδιορίζει το σύνολο της μεταφραστικής του δραστηριότητας, και ειδικότερα όταν η μετάφραση λειτουργεί ως ασφαλής δίαυλος για την ανάπτυξη δημιουργικού διαλόγου ανάμεσα στην τέχνη του λόγου και στην τέχνη των ήχων.
Ο Τριστάνος και Ιζόλδη (γερμ. Tristan und Isolde) αποτελεί έναν από τους ποιητικότερους θρύλους του Μεσαίωνα στην υπόθεση του οποίου ο Ρίχαρντ Βάγκνερ εμπνεύσθηκε το ομώνυμο λυρικό τρίπρακτο δράμα, έργο του, που κατέχει εξέχουσα θέση στην ιστορία της Όπερας, η πρώτη του οποίου και δόθηκε στο Βασιλικό Θέατρο Μονάχου στις 10 Ιουνίου 1865.
Η υπόθεση του θρύλου αυτού μεταφέρθηκε με ομώνυμο τίτλο στη κινηματογραφική σκηνή σε σκηνοθεσία Κέβιν Ρέινολτς και με πρωταγωνιστές τους Τζέιμς Φράνκο, Σοφία Μάιλς και Ρούφους Σιούελ.
Υπόθεση
Ο Τριστάνος ντε Λεονουά που ορφανός είχε αρπαχθεί από πειρατές, ελευθερώνεται και ανατρέφεται από τον θείο του Μάρκο, Βασιλέα της Κορνουάλης. Μετά από ένα περιπετειώδη και γεμάτο ανδραγαθήματα βίο μεταξύ των οποίων και το φόνο ενός τέρατος της Ιρλανδίας, του Μορχούτ, προς το οποίο οι Κορνουάλιοι πρόσφεραν ετησίως 400 νεανίδες προς βορά του, ο Τριστάνος επιφορτίζεται να μεταβεί στην Ιρλανδία και να ζητήσει για λογαριασμό του θείου του Βασιλέως την χείρα της εκεί Πριγκίπισσας Ιζόλδης της ξανθής.
Επιστρέφοντας με την Ιζόλδη στη Κορνουάλη από μοιραίο λάθος πίνουν και οι δύο κάποιο μαγικό φίλτρο, που ήταν προορισμένο να προκαλεί ακατανίκητο και αιώνιο έρωτα σε όποιους το γεύονταν. Έτσι αμφότεροι, έρμαιο του πάθους τους, απατούν τον Βασιλέα, αν και τον σέβονται. Αργότερα ο Τριστάνος, (για να απαλλαγεί απ΄ αυτόν τον έρωτα) παντρεύεται την Ιζόλδη τη Λευκώλενο.
Σε τραυματισμό του όμως από δηλητηριασμένο βέλος και γνωρίζοντας πως το αντίδοτο το έχει η Ιζόλδη η ξανθή την ειδοποιεί να σπεύσει σε τακτή προθεσμία. Στην έκκλησή του εκείνη προστρέχει πράγματι με πλοίο με λευκά πανιά όπως της είχε υποδείξει ο Τριστάνος.
Η σύζυγός του όμως η Ιζόλδη η Λευκώλενος από ζηλοτυπία αναγγέλλει στον κατάκοιτο Τριστάνο ότι το πλοίο φθάνει με μαύρα όμως πανιά, οπότε κι εκείνος άπελπις πλέον εκπνέει. Μετ΄ ολίγον στο στήθος του εκπνέει και η μόλις αφιχθείσα φίλη του Ιζόλδη.
Μύθος
Ο μύθος του Τριστάνου και της Ιζόλδης είναι πιθανότατα κέλτικης καταγωγής και υπήρξε προϊόν επεξεργασίας των τροβαδούρων του 12ου και 13ου αιώνα Μπερούλ και Τομάς. Ο τελευταίος συνέθεσε μια διασκευή του μύθου, περίπου το 1170, στην οποία βασίστηκε μεταγενέστερα ο Γερμανός ποιητής Γκότφρηντ φον Στράσμπουργκ (Gottfried von Straßburg). Ανασύνθεση του έπους αυτού επιχείρησε και ο Ιωσήφ Μπετιέ το 1900. Για τη σύνθεση του λιμπρέτου της όπερας, ο Βάγκνερ στηρίχθηκε στην εκδοχή του Στράσμπουργκ. Το έργο μεταφράσθηκε στην ελληνική από τον Νίκο Βεντήρη.
