—Ο έρωτας αλλάζει τον άνθρωπο;
—Ο έρωτας είναι ένα από τα ωραιότερα αισθήματα του ανθρώπου.
Όταν γνωρίσω ένα νέο και μου πει ότι δεν ερωτεύτηκε νιώθω οίκτο γι’ αυτόν. Γιατί δεν έχει νιώσει το πιο ωραίο αίσθημα του ανθρώπου.
Μας γεμίζει, μας απασχολεί όλες τις ώρες της ημέρας και της νύχτας.
Θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι για το χατίρι του, θέλουμε να γίνουμε σημαντικότεροι για το χατίρι του, θέλουμε ν’ αρέσουμε και για ν’ αρέσουμε πρέπει να είμαστε διαρκώς στο δρόμο της βελτίωσής μας.
Δεν είναι απλώς ένα γέμισμα ζωής, αλλά είναι και μια μέθοδος ζωής, είναι πορεία ζωής, είναι είδος κινητήριας δύναμης.
Όπως έχουμε τις δυνάμεις της κίνησης -κινείται, λέμε, με τον ατμό, κινείται με τον αέρα, κινείται με τον ηλεκτρισμό, με το μαγνητισμό.
Ο αισθηματίας άνθρωπος κινείται με τον έρωτα. Ζει, υπάρχει με τον έρωτα.
Και είναι ένα αίσθημα, ευτυχώς, που δεν εξαντλείται και ούτε καν έχει ηλικία.
Νομίζω μάλιστα ότι όσο ωριμάζεις τόσο καλύτερα τον καταλαβαίνεις τον έρωτα.
Ο έρωτας του ανώριμου ανθρώπου δεν είναι τίποτα. Είναι κι αυτός ανώριμος, τίποτα απολύτως.
Δεν είναι ουσία της ζωής του, είναι ψιμύθιο της ζωής του.
Ο έρωτας είναι όταν ξέρεις τη σημασία του. Όχι όταν τον μιμείσαι, όταν είσαι ηθοποιός του έρωτα.
Πρέπει να είσαι το πρώτο πρόσωπο του θιάσου, να έχεις τον πρώτο ρόλο.
Όταν βλέπω ανθρώπους που είναι απογοητευμένοι απ’ τον έρωτα, προσπαθώ να τους πείσω ότι είναι ευτυχείς, ότι αυτόν τον πλούτο που νιώθουνε, δε θα τον ξανανιώσουνε.
Δεν έχει σημασία αν πάσχουνε. Είναι σαν τον καλλιτέχνη. Όταν κάνει ένα καταπληκτικό έργο τέχνης και βρίσκεται κάτω από την επήρεια της συγκίνησης της μεγάλης τέχνης είναι δυστυχής;
Ο ίδιος δεν καταλαβαίνει βέβαια τι είναι, δεν μπορεί να το χαρακτηρίσει.
Αλλ’ αυτό είναι ευτυχία, είναι πλούτος ζωής. Όταν σου περάσει αυτό το αίσθημα το ερωτικό, θ’ αντιληφθείς ότι είσαι ένα ον παρόμοιο προς το φυτό, προς το ζώο.
Υπάρχεις όταν είσαι ερωτευμένος.
— Ο έρωτας δεν εξαρτάται απ΄την ανταπόκριση.
Ο άνθρωπος δεν ερωτεύεται, όταν στον έρωτά του υπάρχει ανταπόκριση.
Μπορείς να ερωτευτείς χωρίς ανταπόκριση, όπως μπορεί να έχει ανταπόκριση και ο ίδιος να μην ερωτεύεται, να τον αγαπούν χωρίς ν’αγαπά.
—Δεν υποφέρει όμως αυτός που δεν έχει ανταπόκριση;
—Σίγουρα, αλλά βέβαια το να τον αγαπούν κι αυτός να μην αισθάνεται τίποτα είναι μηδέν γι΄αυτόν, το ανύπαρκτον. Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει ανταπόκριση. Νομίζω ότι πιο πολύ αγαπά όταν δεν υπάρχει.
— Και πως το εξηγείτε αυτό;
— Διότι σου λείπει κάτι και το επιθυμείς. Όταν το έχεις, δεν το επιθυμείς. Όταν έχεις κάτι δεν πάσχεις. Πάσχεις όταν δεν το έχεις. Έτσι λέω εγώ…
Για τον «Πλατωνικό Έρωτα»
— Ο πλατωνικός δεν έχει καμιά σχέση με το βάθος του έρωτα, με το μέγεθος του έρωτα. Είναι μεγάλος, είναι πολύ πιο μεγάλος.
Ο άλλος έρωτας, ο αισθησιακός, δεν είναι έρωτας, δεν είναι τίποτα, δεν έχει σχέση με τον έρωτα. Είναι κι αυτή μια ανάγκη θεραπεύσιμος, όπως όταν πεινάς, όταν διψάς…
Ο έρωτας που υμνούνε οι ποιηταί, που ύμνησαν οι ρομαντικοί, δεν έχει καμιά σχέση με τον αισθησιακόι έρωτα. Οι Ρωμαίοι ύμνησαν τον αισθησιακό έρωτα, αλλά όχι οι Γάλλοι ρομαντικοί… ούτε ο Βερλαίν ύμνησε τον αισθησιακό έρωτα.
—Πιστεύετε ότι υπάρχει όριο ηλικίας στον έρωτα;
—Στο ρομαντικό έρωτα δεν υπάρχει όριο.
—Θα μπορούσατε να ερωτευτείτε ρομαντικά εσείς που πλησιάζετε τα ενενήντα;
—Βεβαίως. Σ’ όλη μου τη ζωή υπήρχαν άνθρωποι που τους αγάπαγα. Αλλά όλα τ’ άλλα νταραβέρια ήτανε πάντοτε ξένα από μένα.
—Πόσο σημαντική είναι για σας η φιλία;
—Η φιλία είναι μια συμπόρευση στη ζωή. Πρέπει να ‘χεις έναν άνθρωπο, να μιλάς, να κάνεις παρέα, να βγαίνεις μαζί του, να γελάς… Άλλο είναι αυτό. Δεν υπάρχει αίσθημα ερωτικό. Είναι μια πλήρης συνρτροφιά.
Αυτό που λέμε «η φιλία… η θυσία για το χατήρι της φιλίας». Αυτές τις ιδέες που κληρονομήσαμε από την αρχαιότητα εγώ δεν μπόρεσα να τις διαπιστώσω στη ζωή. Η φιλία στη ζωή είναι μια συντροφιά.
Μία συντροφευμένη ζωή που ωφελεί και τις δύο πλευρές εξίσου. Είναι απαραίτητη η φιλία, αλλά δεν είναι ξένη προς μια αμοιβαιότητα συμφερόντων.
Στη φιλία δεν χρειάζεται δέσιμο. Δεν χρειάζεται περιεχόμενο. Έχεις ένα συνάδελφο, δουλεύετε μαζί κάνετε παρέα, πίνετε ένα καφέ, πάτε μια εκδρομή μαζί. Είναι απαραίτητη η συντροφιά.
—Άλλο συντροφιά, κυρία Έλλη, κι άλλο φιλία. Εννοώ δηλαδή τη σχέση μεταξύ δύο ανθρώπων την εικικρινή, την αλληλοσυμπαράσταση, αλληλοκατανόηση, αλληλοβοήθεια.
—Ε, αυτό υπάρχει πάντα μευαξύ των τιμίων ανθρώπων!
Η φιλία βασίζεται σε άλλες αρχές. Δεν είναι η θυσία που κάνει ο ερωτευμένος. Τον ερωτευμένο δεν τον νοιάζει να δώσει τα πάντα.
Στη φιλία χρειάζετα τίμια συντροφιά, ευθύτητα, ντρομπροσύνη, ειλικρίνεια.
—Προτιμάτε τη λογική ή το πάθος στις σχέσεις;
—Όταν έχει κάποιος προκαθορισμένη πορεία ζωής, τότε δε δεσμεύεται ερωτικά, μένει ελεύθερος από ερωτικά αισθήματα, γιατί κυριαρχούν μέσα του τα προγράμματα ζωής.
Ο έρωτας είναι ζωή. Εγώ θα προτιμούσα να χάσει κάποιος τη γραμμή του την προγραμματική χάριν του έρωτά του.
Ο έρωτας είναι πιο συγκλονιστικός από τη φιλοδοξία τη συγγραφική, την κοινωνική ανάδειξη ή την πολιτική. Προτιμώ την πορεία του αισθήματος.
Τη συναισθηματική σκλαβιά των ανθρώπων εκτιμώ περισσότερο από την προγραμματισμένη ζωή.
Δύο ειδών είναι η πορεία της ζωής μας, ή πάσχουμε ή λογικευόμεθα.
Γεννήθηκε στις 22 Μαΐου του 1894 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε στο Διδασκαλείο Ηρακλείου και για έξι χρόνια υπηρέτησε ως δασκάλα στο Γ' Χριστιανικό Παρθεναγωγείο και στη "Στέγη Μικρών Αδελφών". Το 1920 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα μετά το γάμο της με το Βασίλη Δασκαλάκη. Ακολούθησε σπουδές Παιδαγωγικών και Φιλολογίας, όπου και διορίστηκε καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης διδάσκοντας επί 19 χρόνια. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από το ΕΑΜ Λογοτεχνών.
Το 1945 μετέβη για σπουδές στη Σορβόνη, απ΄ όπου έλαβε δίπλωμα φωνητικής και γαλλικής, ενώ παράλληλα δίδασκε σε σχολεία της ελληνικής παροικίας αλλά της αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και δεν μπόρεσε να επιστρέψει στην Ελλάδα[εκκρεμεί παραπομπή]. Από το 1949 αυτοεξορίστηκε από την Ελλάδα και μέχρι το 1962 εργαζόταν ως εκπαιδευτικός σύμβουλος των ελληνικών σχολείων των σοσιαλιστικών χωρών.Το 1962 της επετράπη να επιστρέψει στην Ελλάδα για να μπορέσει να παρευρεθεί στην κηδεία της αδελφής της, Γαλάτειας Καζαντζάκη αργότερα όμως συνελήφθη και το 1965 βρέθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Στη συνέχεια ελευθερώθηκε και μετέβη στη Ρουμανία ως το 1966, οπότε και επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα. Με την επιστροφή της συνελήφθη με βάση βούλευμα εναντίον της που είχε εκδοθεί το 1952, δικάστηκε και απαλλάχθηκε. Έκτοτε και μέχρι το θάνατό της, στις 28 Σεπτεμβρίου του 1988, αφιερώθηκε στη λογοτεχνία. Τα έργα της διακρίνονται για τον ποιητικό ρεαλισμό του ύφους καθώς και για τον κοινωνικοπολιτικό προβληματισμό τους.
Η Έλλη Αλεξίου είχε λάβει μέρος στο Α' και Β' Συνέδριο της Ειρήνης, στο Παρίσι (1947) και Βαρσοβία (1950) αντίστοιχα, καθώς και στα Συνέδρια: των Διανοουμένων, στο Βρότσλαβ Πολωνίας (1948), για το Παιδί στη Βιέννη (1952), για τη Γυναίκα, στη Κοπεγχάγη (1953) κ.ά. όπως και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Βερολίνο 1957). Υπήρξε μέλος του Συλλόγου Γυναικών Επιστημόνων, της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Πανελλήνιας Κίνησης για την Ύφεση και την Ειρήνη κ.ά. Μιλούσε επίσης γαλλικά, γερμανικά και ρωσικά. Κατά την περίοδο της παραμονής της στο εξωτερικό ζούσε στη Ρουμανία[5] ενώ με την επιστροφή της στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα (Λ. Αλεξάνδρας).
Προσωπική ζωή
Ήταν κόρη του λόγιου και εκδότη εφημερίδων, Στυλιανού Αλεξίου. Αδέλφια της ήταν η Γαλάτεια Καζαντζάκη (Γαλάτεια Αλεξίου), ο τοπογράφος μηχανικός του Ε.Μ.Π. Ραδάμανθυς Αλεξίου και ο φιλόλογος Λευτέρης Αλεξίου]. Ήταν παντρεμένη με τον Βασίλη Δασκαλάκη με τον οποίο και χώρισε. Μετά τον επαναπατρισμό της το 1962, έμεινε μονίμως στην Αθήνα με τον ποιητή Μάρκο Αυγέρη. Ο Μάρκος Αυγέρης ήταν ο δεύτερος σύζυγος της αδελφής της Γαλάτειας, μετά το θάνατο της οποίας έμεινε κι αυτός έρημος στον κόσμο χωρίς ούτε έναν συγγενή απάνω στη γη. Ανιψιός της, εγγονός του Ραδάμανθυ Αλεξίου, ήταν ο μουσικός και ποιητής Παύλος Σιδηρόπουλος.
[o-klooun.com]
πέθανε σε ηλικία 88 ετών
Ο κατάλογος με τα επιτεύγματα της Toni Morrison είναι ατελείωτος καθώς μέχρι το τέλος της ζωής της μετρά περισσότερες από 33 διακρίσεις με το μοναδικό της συγγραφικό στυλ. Η ίδια έχει αφήσει το στίγμα της στην λογοτεχνία αφού ασχολήθηκε με ευαίσθητα κοινωνικά θέματα όπως ο ρατσισμός που αντιμετωπίζουν οι αφροαμερικάνοι.
Γεννημένη το 1931 στη μικρή πόλη Λορέιν του Οχάιο, ήταν το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας της Τζορτζ εργαζόταν κυρίως ως μεταλλοκολλητής αλλά έκανε παράλληλα κι άλλες δουλειές προκειμένου να στηρίξει την οικογένειά του, ενώ η μητέρα της ήταν μέλος της χορωδίας στην Αφρικανική Επισκοπική Εκκλησία των Μεθοδιστών. Η ίδια έχει τονίσει σε συνεντεύξεις της πως οι γονείς της τής εμφύσησαν την αγάπη για το διάβασμα, τη μουσική και την αφροαμερικανική παράδοση, που αργότερα έγιναν το πάθος της.
Θεωρείται μια από τις κορυφαίες φωνές της σύγχρονης λογοτεχνίας κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και έφυγε από τη ζωή χθες, στις 7 Αυγούστου 2019 σε ηλικία 88 ετών, ύστερα από σύντομη ασθένεια. Η απώλεια της συγγραφέως είναι μεγάλη απώλεια τόσο για την αμερικάνικη όσο και για την παγκόσμια λογοτεχνία.
Συγγραφέας, μεταξύ άλλων, των μυθιστορημάτων The Bluest Eye (1970), Sula (1973) και Song of Solomon (1977), η Toni Morrison διεύρυνε τη διεθνή φήμη της με το Beloved (1987, βραβείο Πούλιτζερ 1988), που μυεί τον αναγνώστη στον κόσμο των Αφροαμερικανών του 19ου αιώνα. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1993 και ήταν επίσης «μια απίστευτα αφοσιωμένη μητέρα, γιαγιά και θεία, που λάτρευε να κάθεται παρέα με την οικογένειά της και τους φίλους της» τονίζεται στην ανακοίνωση της οικογένειά της.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Barack Obama απέτισε σήμερα φόρο τιμής στην Toni Morrison χαρακτηρίζοντάς την ως «εθνικό θησαυρό».
Κυριακή, οδός Ασκληπιού, 3ος όροφος. Στο κουδούνι γράφει με καλλιγραφικά γράμματα «Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ».
Συνέντευξη στη Φανή Πλατσατούρα
Λένε πως όταν μιλούν οι ποιητές ακόμη και τα αηδόνια σωπαίνουν...
Κυριακή, οδός Ασκληπιού, 3ος όροφος. Στο κουδούνι γράφει με καλλιγραφικά γράμματα «Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ».
Καθόμαστε στο γραφείο της. Σερβίρει γαλλικό καφέ και σοκολατάκια. «Εμένα μου άρεσε πάντα το ποτό. Τρία χρόνια έχω να το βάλω στο στόμα μου. Το απαγόρευσαν οι γιατροί. Τώρα πια τρώω μόνο σοκολατάκια»...
... Έξω έχει ήλιο. Μέσα αναμνήσεις. Βιβλία και σημειώσεις. Πολλές φωτογραφίες καρφωμένες με το κάδρο τους στον τοίχο: Ο σκύλος της ο «Σπάγκι». Εκείνη, νέα. Εκείνη με τον άνδρα της. Ένα ταξίδι. «Ο Ρουκ μου», την ακούω να λέει. «Κάθισε να σου πω πως γνωριστήκαμε. Πάντα μου αρέσει να διηγούμαι αυτήν την ιστορία».
«Ήμασταν και οι δύο 24 ετών. Γνωριστήκαμε και παντρευτήκαμε μέσα σε τρεις εβδομάδες. Πρωτοσυναντηθήκαμε σε μια ταβέρνα, τη «Λεύκα». Εκεί έγιναν όλα τα ραντεβού μας. Ένα βράδυ είχαμε πιει πολύ. Συζητούσαμε διάφορα περί ζωής και γάμου. Τότε έβγαζα το πρώτο μου βιβλίο. Γύρισα λοιπόν, και του είπα πως αυτόν τον καιρό είμαι απόλυτα αφοσιωμένη στην ποίηση και έχω πολύ πιο ενδιαφέρουσες δουλειές να κάνω από έναν γάμο. Σοβάρεψε απότομα και με ρώτησε τι θα του απαντούσα αν με ζητούσε σε γάμο. «Δεν θα μπορούσα να σου αρνηθώ», του αποκρίθηκα. «Άρα μόλις δέχτηκες», μου είπε πιάνοντας το χέρι μου. Έκτοτε ήμασταν μαζί, για 43 ολόκληρα χρόνια. Εγγλέζος, με φοβερή μόρφωση. Ο τέλειος σύντροφος. Τον έχω χάσει εδώ και επτά χρόνια»...
Τι ωραίος που ήταν ο έρωτας! Πολιορκούσε χωρίς ενοχές
πολεμούσε χωρίς αιχμές, χωρίς φιλοδοξίες.
Λιοπύρι τα μεσάνυχτα
καλοκαιριά στον πάγο
έρωτας το αντίθετο του αληθινού
έδινε στο πραγματικό ουσία.
Ήταν ωραία η ευωδιά του ιδρώτα
σοφά τα συμπεράσματα της σάρκας τότε
της σάρκας της πιο παραμελημένης θεάς.
- Οι έρωτες των ποιημάτων σας είναι κυρίως φανταστικοί ή περιγράφουν τη σχέση σας με τον Ρόντνεϊ Ρουκ;
Δεν θυμάμαι να έχω γράψει ποτέ για έναν φανταστικό έρωτα γιατί ήμουν πάρα πολύ ενεργή βιωματικά. Κάθε φορά στόλιζα τον υπάρχοντα προσωρινό με αυτόν που με ενέπνεε. Δεν ήταν λοιπόν, όλοι οι έρωτες των ποιημάτων μου για τον σύζυγό μου. Έρωτες στη ζωή μου είχα αρκετούς. Ακόμη και όταν ήμουν παντρεμένη με τον Ρουκ. Εκείνος το ήξερε, καταλάβαινε τα πάντα δεν είχε όμως, πρόβλημα. Θυμάμαι κατά τη διάρκεια του γάμου μου είχα έναν πιο σοβαρό έρωτα. Εγγλέζος ήταν και αυτός και μια μέρα μου λέει «χώρισε με τον Ρουκ και έλα να ζήσουμε μαζί την ιστορία μας». «Εγώ να αφήσω τον Ρουκ; Δεν είσαι καλά», του απάντησα. Ήμουν ερωτευμένη μαζί του αλλά δεν μπορούσα ούτε καν να διανοηθώ ότι θα εγκατέλειπα τον άνδρα μου. Είχαμε κάτι βαθύ μεταξύ μας. Και δεν είναι ότι είχα την ανάγκη ενός παράλληλου έρωτα. Όχι, ποτέ. Απλά ήθελα να ζήσω έντονα.
- Είναι πράγματι ο έρωτας το πιο δύσκολο είδος ποίησης;
Είναι από τα πιο δύσκολα. Δεν γράφω πλέον ερωτική ποίηση. Διότι ο έρωτας είναι δεμένος με τα νιάτα. Τελειώνει μαζί τους ή αν έχει σωστές βάσεις μετατρέπεται σε αγάπη. Γράφω όμως, ακόμη στο χαρτί και αυτό με ευχαριστεί πολύ.
- Ακολουθείτε κάποια μυστική ιεροτελεστία όταν γράφετε;
Γράφω πάντα πρωί. Με βοηθά η μέρα. Και το βράδυ κάνω τις διορθώσεις και τις επαναλήψεις... Γράφω πάντα λυπημένη. Αισθάνομαι ένα κενό και αυτόματα έρχεται το ποιήμα, σαν φάρμακο. Έχουν περάσει από πολλά χέρια τα ποιήματά μου: Πρώτη, δεύτερη, τρίτη γραφή. Άλλα πάλι, τα έχω χάσει... Γράφω πάντα με το χέρι. Λόγω της αναπηρίας μου, δεν χρησιμοποίησα ποτέ μου γραφομηχανή.
- Οι λέξεις βγαίνουν πλέον αβίαστα;
Ποτέ δεν με παίδεψαν οι λέξεις. Είχα απόλυτη πίστη σ΄αυτές και τώρα, ακόμη περισσότερη. Πάντα έχω μια ελαφριά αίσθηση του τι θέλω να γράψω, ποια θα είναι η επόμενη λέξη. Και σχεδόν βγαίνει μόνη της. Αυτόματα, η μία λέξη γεννά την άλλη. Πολλές φορές, πρώτα έρχονται αυτές και μετά συλλαμβάνω τι ήθελα να πω. Ιδίως η ποίηση είναι απόλυτα εξαρτώμενη από τη γλώσσα. Γιατί αυτή εμπνέει τις συγγένειες των ιδεών. Και η γλώσσα οδηγεί από τη μία ιδέα στην άλλη. Όσο λοιπόν, γερνάω τόσο περισσότερη θρησκευτική λατρεία έχω στις λέξεις.
- Υπάρχουν συνταγές στην ποίηση;
Καμία συνταγή δεν υπάρχει. Κάποια στάδια μόνο. Πρώτο στάδιο: Πρέπει να έχεις κάτι ποιητικό μέσα σου. Το οποίο μπορεί να έχει γεννηθεί από κάτι που συνέβη στη ζωή σου. Δεύτερον και πολύ σημαντικό να έχεις ένα περιβάλλον που βοηθάει. Εγώ είχα την τύχη να μεγαλώσω με έναν πατέρα που ήταν πολύ μορφωμένος και μια μητέρα που λάτρευε τα γαλλικά και την ποίηση. Και φυσικά τον νονό μου, τον Νίκο Καζαντζάκη. Κάτω από τη σκιά του έζησα. Από εκεί και πέρα, το επόμενο βήμα είναι να βρεις τι είναι αυτό που σε εμπνέει.
- Όλα τα ποιήματά σας στρέφονται γύρω από θέματα, όπως: έρωτας, μοναξιά, σώμα, φύση.
Με απασχολούν βαθιά αυτά τα θέματα. Ίσως να δένουν με την αναπηρία που είχα από βρέφος. Επειδή αντιμετώπισα διάφορα κινητικά προβλήματα, μου έμεινε ως υποσυνείδητο αυτή η μανία με το σώμα. Το δικό μου σώμα ήταν ελλειπτικό. Ήθελα από το σώμα να έρχεται η πηγή της έμπνευσής μου. Και βέβαια τι είναι απόλυτα δεμένο με το σώμα; Ο έρωτας. Και με τον έρωτα; Η φαντασία.
Έντιμοι, έντιμοι οι άγγελοι
γιατί κι όταν ακόμη σε στραβώνουν με το άσπρο
ψιθυρίζουν: «Δεν υπάρχω»...
- Σας πρόδωσε ποτέ η έμπνευση;
Τώρα τελευταία. Είχα έναν ολόκληρο χρόνο να γράψω. Εκεί νόμιζα πως είχα ξοφλήσει. Λέω «αυτό ήταν. Μας τελείωσε η ποίηση». Αλλά ξαναέγραψα και τώρα μάλιστα, έχω μια νέα σειρά στο μυαλό μου.
- Έλεγε ο Εγγονόπουλος πως «στα χρόνια τα σακάτικα είθισται να δολοφονούν τους ποιητές». Ποιος οπλίζει και σκοτώνει την ποίηση σήμερα;
Δεν ξέρω αν η δική μας εποχή είναι τόσο σακάτικη, όσο αυτή που έζησε και περιγράφει ο Εγγονόπουλος. Αυτό που εγώ βλέπω και μου κάνει εντύπωση είναι πως σε μία εποχή τόσο αντιπνευματική όσο η σημερινή, λαμβάνω τόσα αξιόλογα βιβλία από νέα παιδιά. Το λέω και το ξαναλέω. Όταν ήμουν εγώ στην ηλικία τους, 20 - 25 ετών, δεν ήταν έτσι όλη η ποίηση. Βέβαια εμένα η εποχή μου ήταν και λίγο δύσκολη. Μεγάλωσα τη δεκαετία του ΄60 και τότε έλαμπε το άστρο του Σεφέρη και του Ελύτη. Άντε με τέτοια μεγέθη να γράψεις ποίηση. Το επίπεδο των σημερινών νέων που γράφουν ποίηση είναι πολύ καλό. Με κάνει έξαλλη όμως, που βιάζονται να αναγνωριστούν. «Βρε παιδάκι μου έχεις αυτό το θείο δώρο που θα σε βοηθήσει σε όλη τη ζωή σου και σε ενδιαφέρει η αναγνώριση»; Δεν πρέπει να είναι πιο σημαντικό το πως θα προβληθεί το ποιήμα από το ίδιο το ποιήμα.
- Ποιες εικόνες σας πληγώνουν σήμερα;
(μου λέει ένα βρετανικό ανέκδοτο με τη φράση «how much»)
Η παντοδυναμία του χρήματος. Πάει πολύ βαθιά όλο αυτό και κυριαρχεί στην ψυχολογία ορισμένων ανθρώπων. Παντού γύρω σου ακούς τη λέξη «πόσο;» Πρέπει να βγούμε από όλο αυτό το πνεύμα υλισμού, να πάψουμε να αναζητούμε το χρήμα και να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας. Ούτε προφήτης είμαι, ούτε ιστορικός αλλά διαβλέπω δύο άκρα. Από τη μία την παντοδυναμία του χρήματος και από την άλλη αρχίζουν ξανά κάτι παλαιά θρησκευτικά πάθη. Είναι τραγικό να σκοτώνονται σήμερα οι άνθρωποι στο πεζοδρόμιο για τη θρησκεία. Μου φαίνονται αδιανόητα αυτά τα πράγματα, δεν μπορώ ούτε να τα ακούω.
- Κερδίσατε χρήματα από τα ποιήματά σας;
Aπό τις μεταφράσεις έβγαλα κάποια χρήματα. Από τα ποιήματα, όχι τίποτα. Ζω με δυσκολία. Η σύνταξή μου μειώθηκε από τα 700 στα 500 ευρώ και περιμένω πόσο καιρό τώρα να πάρω την αναπηρική σύνταξη. Πληρώνω ενοίκιο, δεν έχω δικό μου διαμέρισμα αλλά από την άλλη, δεν έχω και πολλές ανάγκες. Πάντως είμαι αντιχρηματική. Κανέναν σεβασμό δεν έδειχνα στο χρήμα. Ό, τι είχα το μοιραζόμουν.
- Περιγράψτε μου μια τυπική σας ημέρα.
Ξυπνάω κατά τις 11 το πρωί. Ακούω ραδιόφωνο. Είμαι μανιακή με τον ΣΚΑΪ. Φτιάχνω στη συνέχεια καφέ και κάθομαι στο γραφείο μου. Ευτυχώς, γρατζουνάω ακόμη τα χαρτιά. Βλέπω τι έχω αφήσει ημιτελές από την προηγούμενη ημέρα και το ξαναπιάνω. Βγαίνω πλέον, ελάχιστα από το σπίτι. Έχω συντροφιά μια καταπληκτική κοπέλα από την Αλβανία που μένει μαζί μου και με βοηθάει. Είναι απίθανος άνθρωπος. Χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσα να ζήσω. Την λένε Ρομίνα. Δεν είχα ποτέ παιδιά, ούτε αδέρφια. Συνηθίζω να λέω πως «δεν ζήλεψα ποτέ τις φιλενάδες μου που είχαν παιδιά. Αλλά τις ζηλεύω τώρα που έχουν εγγόνια».
- Πιστεύετε ότι θα ήσασταν καλή μητέρα;
Ναι, θα ήμουν. Θα τους έλεγα συνέχεια όμορφες ιστορίες...
- Τι θέλετε να γράψει η ιστορία για εσάς;
Δεν με ενδιαφέρει και δεν το έχω σκεφτεί ποτέ για να πω την αλήθεια. Νομίζω πάντως, ότι επειδή έχουν γίνει λίγο γνωστά τα ποιήματά μου, ως ποιήτρια θα με αναφέρουν.
Έρχομαι σε έναν παράφορο θάνατο
κοντά σου
κι αποκαλώ φως
το μαύρο φτερό που με αγγίζει...
- Η ζωή σας κέρασε πολλές χαρές;
Ναι, βέβαια. Λέω πάντα ότι πλήρωσα λίγο ακριβά το εισιτήριο στη ζωή με την αναπηρία που είχα. Από εκεί και πέρα όμως, πήγαν όλα πάρα πολύ καλά στη ζωή μου. Είχα τους ιδανικούς γονείς, τον ιδανικό σύντροφο, το ιδανικό σπίτι στην Αίγινα. Κανένα παράπονο δεν έχω από τη ζωή. Και νομίζω ότι αυτό είναι μεγάλος θησαυρός. Δεν αισθάνθηκα ότι κάτι μου οφειλόταν και δεν μου δόθηκε. Το ανάποδο μάλλον, θα έλεγα.
- Με την ιδέα του θανάτου έχετε συμφιλιωθεί;
Όχι καθόλου και ούτε θέλω να συμφιλιωθώ. Ούτε καν να τον φανταστώ δεν θέλω. Αυτή είναι και η βασική πληγή μου. Ότι όσο πάω, πλησιάζω προς τα εκεί. Η ιδέα του θανάτου με δηλητηριάζει. Δεν μπορώ να χαρώ ούτε την αναγνώριση, ούτε τίποτα. Είμαι 76 χρονών, έχει τελειώσει το τρίπρακτο. Δεν μπορώ να κινηθώ πλέον πολύ εύκολα αλλά ευτυχώς, δεν πονάω. Τα γηρατειά όμως, δεν μπορώ να τα καταπιώ. Με πληγώνουν. Με πληγώνουν πολύ.
- Ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που σας έδωσε η ζωή;
«Απόλυτη αξία είναι μόνο η ζωή»...
- Ποιο είναι το πιο αγαπημένο «παιδί» σας;
«Η ανορεξία της ύπαρξης». Δεν ξέρω αν είναι ωραίο αλλά με εκφράζει απόλυτα. Θέλεις να σου διαβάσω; Ναι; Χαίρομαι!
Δεν πεινάω, δεν πονάω, δεν βρωμάω
ίσως κάπου βαθιά να υποφέρω και να μην το ξέρω
κάνω πως γελάω
δεν επιθυμώ το αδύνατο
ούτε το δυνατό
τα απαγορευμένα για μένα σώματα
δεν μου χορταίνουν τη ματιά.
Τον ουρανό καμιά φορά
κοιτάω με λαχτάρα
την ώρα που ο ήλιος σβήνει τη λάμψη του
κι ο γαλανός εραστής παραδίνεται
στη γοητεία της νύχτας.
Η μόνη μου συμμετοχή
στο στροβίλισμα του κόσμου
είναι η ανάσα μου που βγαίνει σταθερή.
Αλλά νιώθω και μια άλλη
παράξενη συμμετοχή∙
αγωνία με πιάνει ξαφνικά
για τον ανθρώπινο πόνο.
Απλώνεται πάνω στη γη
σαν τελετουργικό τραπεζομάντιλο
που μουσκεμένο στο αίμα
σκεπάζει μύθους και θεούς
αιώνια αναγεννιέται
και με τη ζωή ταυτίζεται.
Ναι, τώρα θέλω να κλάψω
αλλά στέρεψε ως και των δακρύων μου η πηγή.
(Στο τέλος με ρώτησε για τα social media. Της έδειξα την αφιερωματική ιστοσελίδα που έχουν φτιάξει οι αναγνώστες της στο Facebook. Στάθηκε στη φωτογραφία. «Δεν μου αρέσει πολύ αυτή η φωτογραφία», μονολόγησε. Η «γυναίκα» μέσα της ζητούσε ακόμη...)
Κατερίνα Αγγελάκη - Ρούκ
..................................................................................................................
Για μένα υπάρχει μια σημαντικότατη διαφορά: “κοινοτοπία” είναι ό,τι συμβαίνει συνήθως, κοινώς, παρ όλα αυτά κάτι μπορεί να είναι αβαθές , και δίχως ακόμη να είναι κοινό… Εννοώ ότι, αν πάμε μέχρι τη ρίζα, το κακό δεν είναι ριζικό, δεν έχει βαθύτητα, και είναι ακριβώς για το λόγο αυτό που είναι τόσο τρομερά δύσκολο να συλλάβουμε με τη σκέψη, γιατί σκέφτομαι εξ ορισμού, σημαίνει φτάνω μέχρι τις ρίζες.
Το κακό είναι ένα φαινόμενο της επιφάνειας, και αντί να είναι ριζικό, είναι απλώς ακραίο. Αντιστεκόμαστε στο κακό όχι παρασυρόμενοι από την επιφάνεια των πραγμάτων, αλλά σταματώντας και ξεκινώντας να σκεφτόμαστε – δηλαδή προσεγγίζοντας μια διάσταση διαφορετική από εκείνη του ορίζοντα της καθημερινής ζωής. Με άλλα λόγια, όσο πιο ρηχός είναι κάποιος τόσο πιο πιθανό είναι να ενδώσει στο κακό.
Σήμερα είμαι της άποψης πως το κακό δεν είναι ποτέ “ριζικό”, αλλά μονάχα ακραίο, και ότι δεν έχει ούτε βαθύτητα ούτε κάποια δαιμονική διάσταση. Το κακό δύναται να κατακυριεύει τα πάντα και να σαρώνει τον κόσμο ολόκληρο, ακριβώς γιατί διασπείρεται σαν μύκητας.
Το κακό “προκαλεί” τη σκέψη, όπως είπα, γιατί η σκέψη προσπαθεί να αγγίξει το βάθος, να φτάσει στις ρίζες του και από τη στιγμή που καταπιάνεται με το κακό, απογοητεύεται, το εγχείρημα αποβαίνει μάταιο, γιατί δεν βρίσκει τίποτε, γιατί δεν υπάρχει τίποτε να βρει. Εδώ έγκειται η “ρηχότητα” του. Μόνο το καλό έχει βαθύτητα και μόνο το αγαθό μπορεί να είναι ριζικό.
Hannah Arendt |Δύο επιστολές για τη ρηχότητα του κακού| Εκδόσεις Αγρα
Γερμανοαμερικανίδα εβραϊκής καταγωγής πολιτική επιστήμονας και φιλόσοφος. Έγραψε πολλά έργα πολιτικής φιλοσοφίας σχετικά με τον ολοκληρωτισμό και τον αντισημιτισμό
To πιο σημαντικό της έργο είναι το “The Origins of Totalitarianism ”(Η προέλευση του Ολοκληρωτισμού, 1951). Το 1963 με αφορμή τη δίκη του Άιχμαν στο Ισραήλ επινόησε τον όρο “the banality of evil ” (η κοινοτοπία του Κακού). Η αναφορά της από αυτή τη δίκη προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από την εβραϊκή κοινότητα στις ΗΠΑ.
tvxs.gr
Πρώτη γυναίκα Νομπελίστρια και πρώτος επιστήμονας βραβευμένος με δύο Νόμπελ. Η πρωτοπόρος επιστήμονας Μαρί Κιουρί ήταν μια παθιασμένη γυναίκα που με ζήλο και ανιδιοτέλεια καταπιανόταν με οτιδήποτε είχε σχέση με τη φυσική και τη χημεία.
Το 1903 κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για τη δουλειά της πάνω στη ραδιενέργεια. Έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Νόμπελ.
Το 1911 κέρδισε ακόμη ένα Βραβείο Νόμπελ, αυτή τη φορά στη Χημεία για την ανακάλυψη δύο νέων χημικών στοιχείων, του πολώνιου και του ράδιου. Έγινε ο πρώτος επιστήμονας που κέρδιζε δύο βραβεία Νόμπελ. Ήταν επίσης η πρώτη γυναίκα που της παραχωρήθηκε έδρα στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης το 1906. Αν και βοήθησε αρκετά στην κατανόηση της ραδιενέργειας και ενίσχυσε με καινοτόμο ιατρικό εξοπλισμό νοσοκομεία της Γαλλίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το σκάνδαλο που ξέσπασε για ερωτική σχέση με μικρότερο παντρεμένο συνάδελφό της, την ακολούθησε έως το τέλος της ζωής της.
Τα δύσκολα χρόνια και οι σπουδές της Κιουρί: Η Μαρία Σαλώμη Σκουοντόβσκα, όπως είναι το πραγματικό όνομα της Κιουρί, γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 1867 στη Βαρσοβία της Πολωνίας. Το μικρότερο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας, από μικρή ηλικία είχε έφεση στις θετικές επιστήμες.
Στα 11 έχασε τη μητέρα της από φυματίωση. Με την επιτήρηση του πατέρα της, που ήταν δάσκαλος στο επάγγελμα, μελετούσε φυσική και μαθηματικά. Τελείωσε το λύκειο με εξαιρετικές και αξιοθαύμαστες επιδόσεις.
Δεν της επιτράπηκε να παρακολουθήσει μαθήματα στο πανεπιστήμιο της Βαρσοβία επειδή δεχόταν μόνο άρρενες. Η Μαρία βρήκε τη λύση. Παρακολουθούσε μαθήματα στο «Ιπτάμενο Πανεπιστήμιο» στη Βαρσοβία, ένα παράνομο πανεπιστήμιο που πραγματοποιούσε διαλέξεις μυστικά. Η οξυδερκής κοπέλα όμως ήταν ανικανοποίητη.
Ονειρευόταν να σπουδάσει και να πάρει πτυχίο από πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Παρόλο που ήταν επιμελής και πανέξυπνη φοιτήτρια, η δυσμενής οικονομική κατάσταση την εμπόδιζε να πραγματοποιήσει τα όνειρά της.
Δεν το έβαλε κάτω. Μαζί με την αδερφή της, Μπρόνια, ήρθαν σε μία συμφωνία. Όσο η Μπρόνια θα σπούδαζε η Μαρία θα εργαζόταν για να πληρώσει τις σπουδές της αδερφής της. Όταν η Μρόνια θα αποφοιτούσε θα έκανε το ίδιο για τη Μαρία. Για πέντε ολόκληρα χρόνια η Κιουρί εργαζόταν ως παιδαγωγός και κουβερνάντα και αφιέρωνε όλο τον ελεύθερο χρόνο της μελετώντας φυσική, χημεία και μαθηματικά.
Η Μαρία το 1891 μετανάστευσε στο Παρίσι για να παρακολουθήσει μαθήματα στη Σορβόννη. Ζούσε σε ένα μικρό παταράκι με τα λιγοστά χρήματα που είχε καταφέρει να αποταμιεύσει. Αν και η αδερφή της τής πρότεινε να μείνει στο Παρίσι μαζί της τώρα που ήταν παντρεμένη με γιατρό, η Κιουρί θέλησε να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στα μαθήματα και δεν ήθελε να αποσπάται η συγκέντρωσή της από τίποτα.
Μόνο όταν η υγεία της χειροτέρεψε αρκετά από την άσχημη και φτωχή διατροφή της, μετακόμισε για μικρό χρονικό διάστημα στο σπίτι της Μπρόνια. Σε τρία χρόνια πήρε πτυχίο στη φυσική και την επόμενη χρονιά ήταν και πτυχιούχος μαθηματικών.
Σύντομα, αποφάσισε να ασχοληθεί με τις ιδιότητες ορισμένων μετάλλων. Για αυτή τη μελέτη χρειαζόταν ένα εργαστήριο. Στο εργαστήριο γνώρισε τον επίσης φυσικό Πιερ Κιουρί. Η επαφή της με τον Γάλλο ήταν καταλυτική. Αμέσως σύναψαν ερωτική σχέση και μέσα σε ένα χρόνο παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο. Από τότε υιοθέτησε και το επώνυμο του συζύγου της. Γιόρτασαν τον μήνα του μέλιτος πραγματοποιώντας τον γύρο της Γαλλίας με ποδήλατα.
Ο Μπεκερέλ, το πολώνιο και η ραδιενέργεια: Ο φυσικός Ανρί Μπεκερέλ το 1896 παρατήρησε ότι στο σκοτάδι, οι ενώσεις ουρανίου εκπέμπουν ακτίνες. Η Κιουρί αποφάσισε να ασχοληθεί με το φαινόμενο της ακτινοβολίας που είχε ανακαλύψει ο Μπεκερέλ.
Στη διατριβή της τη βοήθησε κι ο Πιερ, που παράτησε την δική του μελέτη και συνεργάστηκε με την Κιουρί. Μαζί πήγαν την ανακάλυψη του Μπεκερέλ ένα βήμα παραπέρα. Η Μαρία υπέθεσε ότι οι ακτίνες παραμένουν σταθερές άσχετα με την κατάσταση ή το σχήμα του ουρανίου.
Οι ακτίνες, φαντάστηκε, ήταν αποτέλεσμα της ατομικής δομής του χημικού στοιχείου. Η ιδέα ήταν αρκετά πρωτοποριακή στον τομέα της ατομικής φυσικής και η Κιουρί εκείνη την περίοδο ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τη λέξη ραδιενέργεια για να περιγράψει το νέο αυτό φαινόμενο.
Το 1898 μαζί με τον Πιερ απομόνωσαν μια ουσία που εξέπεμπε 300 φορές περισσότερη ακτινοβολία από ότι το ουράνιο. Ονόμασαν το νέο στοιχείο πολώνιο, προς τιμήν της γενέτειρας της Μαρίας Κιουρί. Λίγους μήνες αργότερα ανακάλυψαν ένα ακόμη χημικό στοιχείο το οποίο είχε κοινή χημική συμπεριφορά με το χημικό στοιχείο βάριο και το ονόμασαν ράδιο.
Τα επόμενα χρόνια το ζευγάρι αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στην απομόνωση μιας σημαντικής ποσότητας του νέου στοιχείου, ικανής να αποδείξει στην Γαλλική Ακαδημία την απτή ύπαρξή του. Το 1902 το ζευγάρι ανακοίνωσε ότι είχε παραγάγει ένα δέκατο γραμμαρίου καθαρό ράδιο, αποδεικνύοντας την ύπαρξή του ως ένα μοναδικό χημικό στοιχείο.
Το 1903 η Μαρί και ο Πιερ μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής μαζί με τον Μπεκερέλ για τη μελέτη τους στο φαινόμενο της ακτινοβολίας και της ραδιενέργειας. Μάλιστα, οι Κιουρί θεωρούνται και οι πρώτοι επιστήμονες που εκτέθηκαν στην ραδιενέργεια, χωρίς να γνωρίζουν τις βλαβερές επιπτώσεις του ράδιου στον ανθρώπινο οργανισμό.
Ακόμη και τώρα, όποιος επιθυμεί να διαβάσει τις σημειώσεις των δύο επιστημόνων που βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, χρειάζεται να υπογράψει μια δήλωση αναφέροντας ότι με δική του ευθύνη θα τα διαβάσει επειδή τα σημειωματάριο εκπέμπουν μικρή ποσότητα ραδιενέργειας!
Το 1906 ο Πιερ Κιουρί έχασε τη ζωή του με τραγικό τρόπο. Περνώντας απρόσεχτα έναν δρόμο του Παρισιού, συγκρούστηκε με ένα κάρο που το έσερναν άλογα και πέθανε ακαριαία. Με τη Μαρία είχαν αποκτήσει δύο κόρες. Η Κιουρί κλονίστηκε βαθύτατα από τον άδικο χαμό του συζύγου της. Δεν σταμάτησε όμως ούτε στιγμή να ασχολείται με το επιστημονικό της έργο.
Το 1908 έγινε η πρώτη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, ενώ τρία χρόνια αργότερα κέρδισε το Νόμπελ Χημείας. Κατά την παραλαβή του βραβείου δεν παρέλειψε να αναφέρει τον αγαπημένο της σύζυγο και την ομαδική δουλειά που έκαναν για την απομόνωση των δύο στοιχείων. Τ
ο ερωτικό σκάνδαλο και η συμβολή της Κιουρί στον Μεγάλο Πόλεμο «Αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω πόσο πολύ θαυμάζω το πνεύμα σας, την ενέργειά σας και την τιμιότητά σας. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που είχα την ευκαιρία να σας γνωρίσω προσωπικά στις Βρυξέλλες», έγραψε ο Αλβέρτος Αϊνστάιν στη Μαρί Κιουρί έπειτα από την συνάντησή τους στο Βέλγιο. Η φυσικός, μετά τη δεύτερη βράβευση της με Νόμπελ ήρθε σε επαφή με εξέχοντες επιστήμονες της εποχής. Παρευρέθηκε στο πρώτο συνέδριο Φυσικής Σολβέϋ και μοιράστηκε τις γνώσεις της με άλλους συναδέλφους της.
Την ίδια περίοδο όμως η φήμη της Κιουρί στηλιτεύτηκε. Το 1911, τα γαλλικά μέσα τής χρέωσαν παράνομη ερωτική σχέση με ένα από τους μαθητές του Πιερ, τον Πολ Λανζεβίν. Ο Πολ ήταν παντρεμένος με παιδιά και αναγκάστηκε να χωρίσει έπειτα από τη γνωστοποίησης της σχέσης. Η Μαρία για πολύ καιρό δεν μπορούσε να βγει ούτε από το σπίτι της χωρίς να την ακολουθεί ο γαλλικός Τύπος και πολλοί ενοχλημένοι πολίτες που την κατηγορούσαν για την «αμαρτωλή πράξη» της.
Η ίδια επισήμανε μετά τη σχέση της με τον Πολ ότι «δεν πρέπει να φοβόμαστε την ανθρώπινη φύση, μόνο να προσπαθούμε να την κατανοήσουμε». Στην πραγματικότητα, η παράνομη σχέση ήταν μια αφορμή. Εκείνη την περίοδο ο αντισημιτισμός και η ξενοφοβία είχαν ενταθεί αρκετά τη Γαλλία, και η Κιουρί καθώς ήταν από την Πολωνία, έγινε εύκολος στόχος.
Επειδή το πατρικό της όνομα ήταν Σκουοντόβσκα και θύμιζε εβραϊκό όνομα, πολλοί την κατηγόρησαν ότι ήταν Εβραία. Το 1914 ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και αμέσως η Κιουρί θέλησε να βοηθήσει με κάθε τρόπο. Με τα χρήματα που είχε κερδίσει από την κατάκτηση του Νόμπελ ενίσχυσε τον στρατό της Γαλλίας με 20 κινητές και 200 σταθερές μονάδες για ακτινογραφίες.
Η Κιουρί το 1921 δημιούργησε το ίδρυμα Κιουρί ως μέρος του Ινστιτούτου Ραδίου αρμόδιο για θεραπευτικές και ιατρικές εφαρμογές. Πέθανε στις 4 Ιουλίου του 1934 από απλαστική αναιμία. Η μακρόχρονη έκθεση της στη ραδιενέργεια της κόστισε την ζωή. Πάντοτε κουβαλούσε στην τσέπη της ιατρικής της ρόμπας φιαλίδια με ράδιο... doctv.gr
Την αποκαλούν «τυφώνα»: 103χρονη δρομέας σπάει όλα τα ρεκόρ κερδίζοντας σε αγώνες
Όταν έσβησε εκατό κεράκια, η Julia “Hurricane” Hawkins σταμάτησε να ασχολείται με την ποδηλασία και άρχισε να τρέχει.
Αναΐς Παρίση
Στο παρελθόν η μόνη εμπειρία που είχε η Julia “Hurricane” Hawkins από το τρέξιμο ήταν τα σπριντ που έκανε για να προλάβει το τηλέφωνο. Ανέκαθεν, ωστόσο, είχε στη ζωή της κάποιο είδος άσκησης. Όταν λοιπόν έκλεισε τα 100 και εγκατέλειψε το ποδήλατό της για να αρχίσει να τρέχει, δεν ξαφνιάστηκε που άρχισε να σπάει ρεκόρ, κατακτώντας το προσωνύμιο «τυφώνας» και κερδίζοντας, πρόσφατα, στους αγώνες 50 και 100 μ. των National Senior Games των ΗΠΑ (αγώνες ανθρώπων τρίτης ηλικίας). Με αυτό τον τρόπο, έγινε η γηραιότερη δρομέας που πήρε όχι απλώς μέρος στη συγκεκριμένη διοργάνωση, αλλά και το χρυσό μετάλλιο.
Στο παρελθόν η Hawkins έκανε ποδήλατο και αφιέρωνε ώρες στην κηπουρική. Αυτή τη στιγμή μάλιστα, στο κτήμα της στη Λουιζιάνα, έχει δεκάδες δέντρα μπονζάι. «Παλιά έπαιρνα καθημερινά το ποδήλατό μου. Αποφάσισα να σταματήσω την ποδηλασία όταν, μετά από μια πτώση, εξάρθρωσα τον αγκώνα μου».
Σήμερα, στο τρέξιμο, «δεν έχω κάποια μέθοδο, απλά βάζω το ένα πόδι μπροστά μετά το άλλο» όπως δηλώνει. Ανορθόδοξες είναι και οι προπονήσεις της. Ενώ δεν τρέχει συστηματικά, κάνει καθημερινά διατάσεις και περιπάτους στο κτήμα της, συνδυάζοντάς τους με τη φροντίδα των φυτών της. «Κάποιες φορές αισθάνομαι 16 ετών. Είναι παράξενο, δεν νιώθεις ποτέ την ηλικία σου. Ποτέ δεν σκέφτεσαι τον εαυτό σου ως έναν ηλικιωμένο άνθρωπο». «Πάντα παθιαζόμουν με πολλά πράγματα. Με τα δέντρα και τα πουλιά και τα λουλούδια, με όλα τα ωραία πράγματα» προσθέτει.
Δείτε την ιστορία της ζωής της:
H Sirimavo Bandaranaike θα μείνει στην ιστορία όχι μόνο επειδή είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στον κόσμο, αλλά και επειδή παραχώρησε μεταρρυθμίσει σε πολλούς τομείς στην Κεϋλάνη.
Η Sirimavo γεννήθηκε στις 17 Απριλίου 1916 κοντά στο Κάντι της Κεϋλάνης. H οικογένειά της ανήκε στην αριστοκρατία του νησιού και εκείνη φοίτησε σε σχολή ρωμαιοκαθολικών καλογραιών στην πρωτεύουσα Κολόμπο, παρόλο που ήταν βουδίστρια.
Στα 24 της έτη παντρεύεται τον Bandaranaike και κάνει τρία παιδιά. Οκτώ χρόνια αργότερα ο Bandaranaike γίνεται βουλευτής αφού πρώρα η Κεϋλάνη ανεξαρτοποιείται από τη Μεγάλη Βρετάνια. Μετά από λίγο καιρό όμως αποχωρεί και ιδρύει το κεντροαριστερό κόμμα της Ελευθερίας με το οποίο κέρδισε τις εκλογές του 1956 κι έγινε πρωθυπουργός. Όμως το 1959 ο Bandaranaike δολοφονείται και τότε η Sirimavo αποφασίζει να ασχοληθεί με την πολιτική αναλαμβάνοντας την προεδρία.
Το 1960 η Sirimavo έγινε πρωθυπουργός και η πρώτη γυναίκα που ένας ολόκληρος λαός εμπιστεύεται την τύχη του. Οι εφημερίδες την αμφισβήτησαν πολλές φορές και εξέφραζαν την απορία πόσο θα μπορούσε να μείνει στην εξουσία. Η Sirimavo Bandaranaike όμως τους διέψευσε όλους και έγινε μια δυναμική πρωθυπουργός που συνέχισε το μεταρρυθμιστικό έργο του συζύγου τη. Αλλά πήρε και δικές τις πρωτοβουλίες, αφού εθνικοποίησε τις ξένες εταιρείες πετρελαίου, ενώ τον κρατικό προϋπολογισμό τον διαχειρίζονταν πλέον η κρατική Τράπεζα της Κεϋλάνης και η νέα Τράπεζα του Λαού. Όμως, περιόρισε σημαντικά τις εισαγωγές με αποτέλεσμα να σχηματίζονται ουρές για ψωμί.
Το 1965 το κόμμα της έχασε τις εκλογές αλλά το 1970 τις ξανακέρδισε και έτσι η Sirimavo προχώρησε σε ακόμη μεγαλύτερες τομές, εθνικοποιώντας κι άλλους τομείς της οικονομίας. Επίσης δημιούργησε συμμαχίες μ την Ινδία και την Κίνα ενώ διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ.
Το 1972 η Bandaranaike άλλαξε το Σύνταγμα καταργώντας τη μοναρχία και αλλάζοντας την ονομασία της χώρας από Κεϋλάνη, σε Δημοκρατία της Σρι Λάνκα. Στην εξωτερική πολιτική κατέγραφε επιτυχίες, στο εσωτερικό της χώρας όμως έχανε την λαϊκή υποστήριξη. Η οικονομία δεν πήγαινε καλά και η κυβέρνηση κατηγορήθηκε για διαφθορά. Έτσι στις εκλογές του 1977 το Ενωμένο Αριστερό Μέτωπο πήρε μόλις οκτώ έδρες, ενώ το Εθνικό Κόμμα κέρδισε το 75% των ψήφων.
Το 1980 το κοινοβούλιο κατηγόρησε την Sirimavo για κατάχρηση εξουσίας όταν ήταν πρωθυπουργός και της αφαίρεσε τα πολιτικά της δικαιώματα για επτά χρόνια.
Η ηγέτιδα του Κόμματος της Ελευθερίας παρέμεινε στη θέση της παρά το γεγονός ότι για τα επόμενα 10 χρόνια έχανε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Το 1994 κέρδισε ξανά τις εκλογές. Το Σύνταγμα, στο μεταξύ, είχε αλλάξει και πρόεδρος της χώρας έγινε η κόρη της, η οποία διόρισε τη μητέρας της, τιμητικά, πρωθυπουργό.
Η Bandaranaike παραιτήθηκε λίγους μήνες πριν πεθάνει, στις 10 Οκτωβρίου του 2000, από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 84 ετών. Δυστυχώ δεν πρόλαβε να δει την κόρη της να επανεκλέγεται στο ύψιστο αξίωμα της χώρας.
Σελίδα 16 από 26
