Διάσημη τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο, γνωστή και ως «ξυπόλητη ντίβα», επειδή συνήθιζε να τραγουδά ανυπόδητη, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη φτώχεια που επικρατούσε στην πατρίδα της. Αποκλήθηκε βασίλισσα των μόρνα, των τραγουδιών της πατρίδας της, που συνδυάζουν τους ρυθμούς της Δυτικής Αφρικής, τα πορτογαλικά φάντο (fado), τα βραζιλιάνικα μοντχίνα (modhina) και τους αγγλικούς ναυτικούς σκοπούς (sea shanty). Ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στη χώρα μας, όπου είχε βρεθεί αρκετές φορές για συναυλίες.
Η Σεζάρια Εβόρα (Cesária Évora, ορθότερη προφορά στα πορτογαλικά Σεζάριε Εβούρε), γεννήθηκε στο νησί Σάο Βισέντε του νησιωτικού συμπλέγματος του Πράσινου Ακρωτηρίου, στις 27 Αυγούστου 1941. Σε ηλικία επτά ετών έμεινε ορφανή από πατέρα, που ήταν βιολιστής, και η μητέρα της, που εργαζόταν ως μαγείρισσα, αγωνίστηκε μάταια να μεγαλώσει αυτήν και τα έξι αδέλφια της με τα πενιχρά εισοδήματά της. Στα δέκα της, η μικρή Σιζέ, όπως ήταν το χαϊδευτικό της, μπήκε σε καθολικό ορφανοτροφείο. Εκεί ήταν που ήρθε σε πρώτη επαφή με τη μουσική, συμμετέχοντας στη χορωδία του ιδρύματος.
Στα 16 της κι ενώ εργαζόταν ως ράφτρα, συνάντησε ένα ναυτικό, ονόματι Εντουάρντο, ο οποίος τη μύησε στα παραδοσιακά μουσικά στιλ των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου, κολαντέιρα (σατιρικά τραγούδια κοινωνικής κριτικής) και μόρνα (τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας). Στη δεκαετία του '60 ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία, στα οποία σύχναζαν ναυτικοί, για λίγα εσκούδο (τα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου ήταν αποικία της Πορτογαλίας έως το 1975) ή ένα ποτήρι γκρογκ (τοπικό ποτό).
Τη δεκαετία του '70 η Εβόρα ήταν πλέον αρκετά γνωστή στο νησί της, χωρίς όμως η επιτυχία της αυτή να βελτιώσει τα οικονομικά της. Έτσι, αποφάσισε να σταματήσει το τραγούδι για να μπορέσει να θρέψει τα δύο παιδιά της, που είχε αποκτήσει εκτός γάμου. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως «σκοτεινά χρόνια». Την ίδια περίοδο πάλεψε με τον αλκοολισμό.
Τη διεθνή επιτυχία της οφείλει σε δύο συμπατριώτες της, που ζούσαν στην Ευρώπη. Στον Μπάνα, που την προσκάλεσε να τραγουδήσει στην Πορτογαλία και τον Ζοζέ ντα Σίλβα, που την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι για να ηχογραφήσει ένα δίσκο. Το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) κυκλοφόρησε το 1988 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
Η Σεζάρια Εβόρα εκτοξεύτηκε στο διεθνές μουσικό στερέωμα με το τέταρτο άλμπουμ της Miss Perfumado (1992), με πωλήσεις που ξεπέρασαν τα 300.000 αντίτυπα, χάρις στο τραγούδι Sodade, που έγινε η πρώτη διεθνής επιτυχία της. Η πορτογαλική λέξη saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, πόθο, λύπη και μετάνοια. Η έκφραση της sodade αποτελεί εσωτερικό στοιχείο στη μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Το 1995 ήταν υποψήφια για Βραβείο Γκράμι στην κατηγορία της World Music με το άλμπουμ Cesaria. Θα το κερδίσει τελικά το 2003 για το άλμπουμ Voz d'Amor.
Τον Μάιο του 2010 υπέστη καρδιακή προσβολή στην Πορτογαλία, όπου βρισκόταν για σειρά συναυλιών και υποβλήθηκε σε εγχείριση ανοιχτής καρδιάς στο Παρίσι. Τον Σεπτέμβριο του 2011 ανακοίνωσε ότι θέτει τέλος στη μουσική καριέρα της, ακυρώνοντας τις προγραμματισμένες συναυλίες της, καθώς βρισκόταν «σε κατάσταση μεγάλης εξάντλησης». Έφυγε από τη ζωή στις 17 Δεκεμβρίου 2011, κατόπιν βραχείας νοσηλείας στην εντατική νοσοκομείου της πατρίδας της.
Δισκογραφία
La Diva Aux Pieds Nus (1988)
Distino di Belita (1990)
Mar Azul (1991)
Miss Perfumado (1992)
Cesária (1995)
Cabo Verde (1997)
Café Atlantico (1999)
São Vicente di Longe (2001)
Voz d'Amor (2003)
Rogamar (2006)
Nha Sentimento (2009)
Πηγή: https://www.sansimera.gr
Στις 26 Αυγούστου 1919 πεθαίνει ο Γεώργιος Σουρής
Ήταν ένας από τους σπουδαιότερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας, έχοντας χαρακτηριστεί ως «σύγχρονος Αριστοφάνης».
Ο Σουρής όμως, ξεκίνησε να γράφει κρυφά τους στίχους του στα κατάστιχα και μετά από δύο μήνες αποχώρησε. Όταν ήλθε στην Αθήνα γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ωστόσο, δεν κατόρθωσε να πάρει πτυχίο μετά την απόρριψή του από τον καθηγητή του Σιμτέλο στο μάθημα της μετρικής, κατ΄ άλλους στα Λατινικά, γεγονός που του στοίχισε πολύ όπως διαπιστώνεται στους εκδικητικούς του στίχους. Για να βγάλει τον επιούσιο παρέδιδε μαθήματα και δημοσιογραφούσε.
Όπως σημείωνε τότε ο Σπύρος Μελάς, ο Σουρής είχε πλούσια πνευματικά προσόντα και πλούτο γνώσεων με συνέπεια να καταστεί εξαίρετος δημοσιογράφος της έμμετρης σάτιρας των γεγονότων της εποχής. Οι πρώτοι σατιρικοί του στίχοι δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά «Ασμοδαίος», «Μή χάνεσαι» του Βλάση Γαβριηλίδη και «Ραμπαγάς».
Στις 2 Απριλίου 1883, σε ηλικία 30 ετών έβγαλε το πρώτο φύλλο της εφημερίδας του, που ο Γεώργιος Δροσίνης τη βάφτισε «Ο Ρωμηός», που ήταν μια έμμετρη εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα. Τον Αύγουστο έδωσε εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο, αλλά κόπηκε «μετά πολλών επαίνων», όπως σατιρίζει, στη μετρική.
Ο «Ρωμηός» κυκλοφόρησε ως τις 17 Νοεμβρίου 1918 (τελευταίο φύλλο), λίγο πριν το θάνατο του Σουρή, για 36 χρόνια και 8 μήνες, σε 1.444 συνολικά τεύχη και 2 παραρτήματα. Το 1900, στο Δημοτικό Θέατρο των Αθηνών, παρουσιάστηκαν με επιτυχία οι «Νεφέλες» του Αριστοφάνους, σε έμμετρη απόδοσή του. Έγραψε και αρκετές έμμετρες κωμωδίες, οι οποίες καυτηρίαζαν τα κακώς κείμενα της εποχής.
Το έργο του χαρακτηριζόταν από την ποιητική του γονιμότητα και την πληθώρα των στίχων του. Έγραφε πάντα καλοπροαίρετα σχολιάζοντας το λαό, τους άρχοντες, τους Βασιλείς, χωρίς ωστόσο να βρίζει. Συχνά αυτοσαρκαζόταν και έξοχο δείγμα αυτοσαρκασμού είναι το ποίημα «Η Ζωγραφιά μου».
Η γλώσσα του είναι μικτή. Χρησιμοποιεί πολύ τη δημοτική, αλλά συχνά στα ποιήματά του υπάρχουν αρκετές λόγιες λέξεις και φράσεις, για λόγους είτε μετρικούς είτε σατιρικούς. Είχε άλλωστε συγκρουστεί εντονότατα με τον Γιάννη Ψυχάρη και τους μαχητικούς δημοτικιστές των αρχών του 20ού αιώνα. Βεβαίως, κάποιοι τον είπαν στιχοπλόκο και κατηγόρησαν το έργο του υποστηρίζοντας πως στερείται ποιητικής αξίας ή ότι είναι εντελώς επιφανειακό.
Ο Σουρής προτάθηκε 5 χρονιές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας:
To 1907, από 9 μέλη της Ένωσης Ελλήνων Καλλιτεχνών, τον καθηγητή Φιλολογίας και Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιο Χατζιδάκη, τον Πρόεδρο της Βουλής Νικόλαο Λεβίδη με άλλους 100 βουλευτές.
Το 1908 (η πρόταση του 1908 φέρει δυσανάγνωστη υπογραφή).
Το 1909, από τον Φιλολογικό Όμιλο Παρνασσό και τους Δημήτριο Πατσόπουλο και Παύλο Καρολίδη.
Το 1911, από την Ελληνική Φιλολογική Εταιρεία (με έδρα την Κωνσταντινούπολη).
Το 1912, ξανά από τον Γεώργιο Χατζιδάκη.
Το ποίημα τούτο έκαμε δώρο τη πρωτοχρονιά του 1878, στη μετέπειτα γυναίκα του Μαρία.
Στη Γυναίκα Μου
Προσφιλές μου ταίρι, δίχως να στο πω,
το καταλαβαίνεις ότι σ' αγαπώ.
Κι αν με σε κακιώνω στη κακή μου ώρα
κι αρχινά μουρμούρα και κακογλωσσιά,
μου αρέσει να 'χω και ολίγη μπόρα,
μου αρέσει λίγη φουσκοθαλασσιά.
Δίχως πείσμ' αγάπη, δίχως λίγη πίκρα,
δεν αξίζει διόλου και δεν έχει γλύκα.
Βάστα μου, γυναίκα, μούτρα σοβαρά
και κλωστή σου κόβω, κάκια σου κρατώ,
επειδή νομίζω πως καμμιά φορά
κι η πολλή μπουνάτσα φέρνει εμετό.
Προσφιλές μου ταίρι, δίχως να στο πω,
το καταλαβαίνεις ότι σ' αγαπώ.
Σ' αγαπώ με γέλια, μα και θυμωμένη
κι αν ποτέ γυρίζω να ιδώ καμμιά,
πάντα όμως κτήμα ιδικό σου μένει
η καρδιά μου όλη και... η ασχημιά.
Ονομαστό ήταν το φιλολογικό του σαλόνι, στο οποίο σύχναζαν όλοι οι ποιητές και συγγραφείς της εποχής του.
Ο Γεώργιος Σουρής πέθανε στο εξοχικό του στο Νέο Φάληρο στις 26 Αυγούστου 1919, σε ηλικία 66 ετών.
Το πένθος για το χαμό του ήταν πανελλήνιο και η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη με τιμές στρατηγού.
Στον Σουρή απονεμήθηκε μετά θάνατον το παράσημο του Ανώτατου Ταξιάρχη του Σωτήρος για τις υπηρεσίες του προς την πατρίδα.
Το 1932 στήθηκε η προτομή του στον κήπο του Ζαππείου.
Η 27η του Αυγούστου είναι αφιερωμένη στον πολύ σπουδαίο Άγιο Φανούριο. Ο μεγαλομάρτυς χάθηκε σε νεαρή ηλικία, καθώς μαρτύρησε επί ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Η λήθη σκέπασε για αιώνες τη θυσία του, μέχρι που το 1500 μετά Χριστό βρέθηκε με θαυματουργό τρόπο η εικόνα του.
Αυτή είναι η απαρχή της σύνδεσης του Αγίου με την φανουρόπιτα, βέβαια. Εφόσον η εικόνα του βρέθηκε, εντελώς άθικτη μέσα στα χαλάσματα παλιάς εκκλησιάς η εικόνα του Αγίου, συνδέθηκε με την εύρεση κρυφών πραγμάτων.
Το όνομα Φανούριος βέβαια, συνδέθηκε με το «φανερώνω» κάνοντας σχεδόν αυτονόητη τη δύναμη του Αγίου να φανερώνει κρυφά πράγματα.
Η αλήθεια βέβαια είναι πώς, όσο και αν εντάχθηκε καλά το έθιμο της φανουρόπιτας στην ορθόδοξη παράδοση, το έθιμο είναι προχριστιανικό, με βαθιές ρίζες .
Η φανουρόπιτα φτιάχνεται από τις γυναίκες και ενσωματώνει πρακτικές του μαγικού ιερατείου της Γαίας. Τώρα πια η πίτα μπορεί να φτιαχτεί και με 7 υλικά, αλλά αυτό δεν ίσχυε στις απαρχές.
Τα υλικά ήταν πάντα 9, παραπέμποντας στους 9 μυστικούς μήνες της κύησης, όπου το παιδί αυξάνεται περιμένοντας να φανερωθεί.
Σε σπάνιες περιπτώσεις τα υλικά ήταν 40, δημιουργώντας σχέση με τη χθόνια μορφή της Γης, που κρύβει τους νεκρούς και περιμένει την ανάστασή τους και το φανέρωμα πάλι πάνω στη γη όσων έχουν περάσει από την άλλη μεριά.
Τα υλικά από τα οποία φτιάχνεται η φανουρόπιτα είναι χαρακτηριστικά της εποχής, και αντιπροσωπεύουν τις χθόνιες δυνάμεις της γης, που μέσα στα σπλάχνα της κρύβει τα πάντα, αλλά και κυοφορεί τα πάντα.
Η σταφίδα που μπαίνει έχει την λογική της σποράς της νέας αμπέλου, που από μια μικρή ρώγα θα βλαστήσει ένα ολόκληρο αμπέλι. Η ζάχαρη είναι νέο συστατικό, παλιά έβαζαν μέλι ή πετιμέζι, που έχουν μεγάλη μεταφυσική αξία. Το νερό δεν ήταν από την πηγή, ή από την βρύση, ήταν αγιασμός .
Κατά την ώρα της παρασκευής οι γυναίκες προσεύχονται, στον Άγιο Φανούριο στην ορθόδοξη παράδοση και στη θεά Δήμητρα στην αρχαία πατρώα.
Η προσευχή έχει ως στόχο να αυξήσει τις δυνάμεις του αγιασμένου παρασκευάσματος και να το κάνει δυνατό στο έργο του. Ποιο όμως είναι το έργο της φανουρόπιτας, τι καλείται να φανερώσει;
Στη λαϊκή παράδοση η φανουρόπιτα βοηθά στον εντοπισμό χαμένων αντικειμένων, κυρίως κοσμημάτων, αλλά και κλειδιών, μιας που τα κλειδιά ανήκουν στον χώρο του υπερφυσικού και όταν χαθούν απαιτείται μαγική εργασία για να φανερωθούν.
Αλλά το κύριο μέλημα των γυναικών που έφτιαχναν τη φανουρόπιτα, είναι να φανερωθεί το «τυχερό» για τα ανύπαντρα μέλη της οικογένειας, τόσο των αγοριών, όσο και των κοριτσιών.
Πρόκειται στην ουσία για μια πρακτική που έχει στόχο από τη μια τη μαντεία, γιατί πρέπει να βρεθεί ποιος θα μπει στο σπίτι νύφη ή γαμπρός, και από την άλλη έχει γονιμική επίδραση, δηλαδή έχει σκοπό να φανερώσει και να προσφέρει καλή τύχη και πολλά παιδιά.
Το να πέσει η φανουρόπιτα, να μη φουσκώσει δηλαδή, θεωρείτο δείγμα μελλοντικής ατεκνίας και οι γυναίκες έσπευδαν να την πετάξουν την πίτα αυτή χωρίς να το μάθει κανένας, δημιουργώντας αμέσως καινούρια. Ήταν πολύ κακός οιωνός .
Η εκκλησία δεν έδειξε καμία δυσκολία στο να αγιάσει και να ευλογήσει το έθιμο, δείχνοντας αυτήν την προσαρμοστικότητα που της επέτρεψε να συνδεθεί με την λαϊκή ψυχή .
Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, με σημαντική διαδρομή στο σανίδι και ερμηνείες που σφράγισαν σημαντικές ταινίες όπως τα «Κόκκινα Φανάρια».
Η Κατερίνα Χέλμη είναι ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, με σημαντική διαδρομή στο σανίδι και ρόλους καρατερίστα στη μεγάλη οθόνη. Και μόνο για την εντυπωσιακή της παρουσία στα «Κόκκινα Φανάρια» (1963) του Βασίλη Γεωργιάδη, με τις υστερικές κραυγές της - «Μη φεύγεις, Ντόρη, θα φαρμακωθώ» - αλλά και την ερμηνεία της στην ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη «Νόμος 4000» (1962) - «Δεν θα πω τίποτα κύριε καθηγητή. Στην τιμή μου! Γιατί έχω κι εγώ τιμή, να εδώ μέσα!» (δείχνοντας την καρδιά της) - η Κατερίνα Χέλμη δικαιούται μία θέση στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Ο τρόπος που υποδύθηκε τη γυναίκα «ελευθερίων ηθών» στις δυο αυτές ταινίες ήταν ξεχωριστός και μοναδικός. Είχε αυθεντικότη,τα αλλά όχι χυδαιότητα.
Η Κατερίνα Χέλμη γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου 1939 (ή 1937) στην Αθήνα. Ο πατέρας της, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, διατηρούσε κατάστημα ανδρικών ειδών και εργαστήριο, όπου έραβε τους μεγάλους της εποχής.
Από παιδί της άρεσε να μιμείται και να τραγουδάει. Σε μία από τις θεατρικές εξόδους της οικογένειάς της είδε την «Αγία Ιωάννα» του Μπέρναρ Σο στο θέατρο Κοτοπούλη και αποφάσισε να ακολουθήσει το δρόμο της υποκριτικής. Μαθήτρια Γυμνασίου ακόμη, έδωσε εξετάσεις στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου με δασκάλα τη Βάσω Μανωλίδου, η οποία την προετοίμασε με το ρόλο της Μαργαρίτας από το «Φάουστ» του Γκέτε. Η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ήταν η πρώτη της επιλογή, αλλά ο Βασίλης Διαμαντόπουλος την έπεισε να γνωρίσει τον Κάρολο Κουν και να φοιτήσει στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Τελικά, αποφοίτησε από τη Σχολή του Πέλου Κατσέλη.
Η Κατερίνα Χέλμη έκανε το θεατρικό της ντεμπούτο το 1957 δίπλα στην Κυρία Κατερίνα με την κωμωδία του Σόμερσετ Μομ «Η λαίδη Μπέτσι εξοφλεί» («Lady Frederick»). Στον θίασο συμμετείχαν γνωστοί και σπουδαίοι ηθοποιοί, όπως ο Λάμπρος Κωνσταντάρας, ο Τίτος Βανδής, ο Νίκος Ξανθόπουλος, ο Χρήστος Τσαγανέας και η Χριστίνα Σύλβα. Από εκεί και πέρα, πρόσεξε τις συνεργασίες της και το ρεπερτόριό της, εμφανιζόμενη είτε στις σκηνές είτε στο ελεύθερο θέατρο.
Το 1962 συμμετείχε στην ιστορική παράσταση του θεατρικού έργου του Αλέκου Γαλανού «Κόκκινα Φανάρια», που ανέβηκε στο θέατρο «Πορεία» σε σκηνοθεσία Αλέξη Δαμιανού και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου. Ερμήνευσε το ρόλο της Μαρίνας που ερωτεύεται παράφορα έναν σωματέμπορο. Τον ίδιο ρόλο ερμήνευσε και στην κινηματογραφική μεταφορά του έργου από τον Βασίλη Γεωργιάδη, που ήταν υποψήφιο για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας το 1964.
Τον ίδιο χρόνο με το θεατρικό της ντεμπούτο πρωτοεμφανίστηκε και στον κινηματογράφο, με τις ταινίες «Μπάρμπα-Γιάννης ο Κανατάς» και «Όπου φτώχεια και φιλότιμο», καθώς και με το ντοκιμαντέρ του Βασίλη Μάρου «Ροκ εν Ρολ». Στη συνέχεια έπαιξε σε ταινίες του παλιού και του νέου ελληνικού κινηματογράφου, όπως «Έγκλημα στο Κολωνάκι» του Τζανή Αλειφέρη (1960), «Ίλιγγος» του Γιάννη Δαλιανίδη (1963 ), «Χωρίς ταυτότητα» του Γιάννη Δαλιανίδη (1963), «Στο δρόμο του Λαμόρε» του Δημήτρη Μαυρίκιου (1979), «Άγγελος» του Γιώργου Κατακουζηνού (1982), «Ζωή ενάμισι χιλιάρικο» της Φωτεινής Σισκοπούλου (1995) και «El Greco» του Γιάννη Σμαραγδή (2007).
Η Κατερίνα Χέλμη ήταν παντρεμένη με τον ιστορικό και ακαδημαϊκό Κωνσταντίνο Σβολόπουλο (1938-2019), εκ των ιδρυτών του «Ιδρύματος Κωνσταντίνου Καραμανλή». Η ίδια είχε δραστηριοποιηθεί στο ΠΑΣΟΚ και στις δημοτικές εκλογές του 1994 είχε εκλεγεί δημοτική σύμβουλος Αθηναίων με τον συνδυασμό του Θεόδωρου Πάγκαλου.
Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ΄ όπου και αν προέρχεται....
Είμαι εναντίον των βραβείων γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Βραβεύω σημαίνει αναγνωρίζω την αξία κάποιου κατώτερου μου - και κάποτε πρέπει να απαλλαγούμε από την συγκατάβαση των μεγάλων. Παίρνω βραβείο σημαίνει παραδέχομαι πνευματικά αφεντικά - και κάποτε πρέπει να διώξουμε τα αφεντικά από την ζωή μας...
Είμαι εναντίον των χρηματικών επιχορηγήσεων, σιχαίνομαι τους φτωχοπρόδρομους που απλώνουν το χέρι τους για παραδάκι. Οι χορηγίες μεγαλώνουν την μανία μας για διακρίσεις και την δίψα μας για λεφτά΄ ξεπουλάνε την ατομική ανεξαρτησία μας.
Είμαι εναντίον των σχέσεων με το κράτος και βρίσκομαι σε διαρκή αντιδικία μαζί του. Πότε μου δεν πάτησα σε υπουργείο, και το καυχιέμαι. Η μόνη μου εξάρτηση απο το κράτος είναι η εφορεία, που με γδέρνει.
Είμαι εναντίον των εφημερίδων. Χαντακώνουν αξίες, ανεβάζουν μηδαμινότητες, προβάλλουν ημετέρους, αποσιωπούν τους απροσκύνητους΄ όλα τα μαγειρεύουν, όπως αυτές θέλουν. Δεξιές, αριστερές, κεντρώες - όλες το ίδιο σκατό....
Είμαι εναντίον κάθε ιδεολογίας, σε οποιαδήποτε απόχρωση και αν μας την πασέρνουν. Όσο πιο γοητευτικές και προοδευτικές είναι οι ιδέες, τόσο πιο τιποτένια ανθρωπάκια μπορεί να κρύβονται από πίσω τους. Όσο πιο όμορφα τα λόγια τους, τόσο πιο ύποπτα τα έργα τους. Όσο πιο υψηλοί οι στόχοι, τόσο πιο άνοστοι οι στίχοι.
Είμαι, προπάντων, εναντίον κάθε ατομικής φιλοδοξίας, που καθημερινά μας οδηγεί σε μικρούς και μεγάλους συμβιβασμούς. Αν σήμερα κυριαρχούν παραγοντίσκοι και τσανάκια, δεν φταίει μόνο το κωλοχανείο΄ φταίνε και οι δικές μας παραχωρήσεις και αδυναμίες. Αν πιάστηκε η μέση του οδοκαθαριστή, φταίμε και εμείς που πετούμε το τσιγάρο μας στο δρόμο. Κι αν η λογοτεχνία μας κατάντησε σκάρτη, μήπως δεν φταίει και η δική μας σκαρταδούρα.
κείμενο του 1977
στο περιοδικό ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ,
αρ. 1, Ιανουάριος - Απρίλιος 1979
Η απώλειά του είναι αβάσταχτη για τα ελληνικά γράμματα και τον πολιτισμό μας – Ήταν 89 ετών
Ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής και διηγηματογράφος Ντίνος Χριστιανόπουλος πέθανε σε ηλικία 89 ετών. Η απώλειά του είναι βαριά για τα ελληνικά γράμματα και τον ανθρώπινο πολιτισμό, τον πολιτισμό μας. Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη το πρωί, στο Κοιμητήριο Αναστάσεως του Κυρίου.
Ἔλα νὰ ἀνταλλάξουμε κορμὶ καὶ μοναξιά.
Νὰ σοῦ δώσω ἀπόγνωση, νὰ μὴν εἶσαι ζῷο,
νὰ μοῦ δώσεις δύναμη, νὰ μὴν εἶμαι ράκος.
Νὰ σοῦ δώσω συντριβή, νὰ μὴν εἶσαι μοῦτρο,
νὰ μοῦ δώσεις χόβολη, νὰ μὴν ξεπαγιάσω.
Κι ὕστερα νὰ πέσω μὲ κατάνυξη στὰ πόδια σου,
γιὰ νὰ μάθεις πιὰ νὰ μὴν κλωτσᾶς.
Την είδηση του θανάτου του έκανε γνωστή ο συγγραφέας και φιλόλογος Θωμάς Κοροβίνης: «Απεδήμησε εις Κύριον ο δάσκαλός μας Ντίνος Χριστιανόπουλος. Τα στερνά του ήταν οδυνηρά για τον ίδιο και για άλλους. Ένα κραταιό κεφάλαιο της Θεσσαλονίκης, μαζί με την πολυποίκιλη προσφορά, αλλά και τις αντινομίες του, χάνεται μαζί του. Μένει το έργο, στο οποίο χρωστάμε πολλοί.».
Σύντομο βιογραφικό ενός σπουδαίου βίου
Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ήταν σύγχρονος Έλληνας ποιητής, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ερευνητής, λαογράφος, εκδότης και βιβλιοκριτικός. Το πραγματικό όνομα του λογοτέχνη είναι Κωνσταντίνος Δημητριάδης. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες.
Ὅ,τι ὀνειρεύτηκα τόσα καὶ τόσα βράδια,
ὅ,τι πεθύμησα μὲ τόση ἀλλοφροσύνη,
ὅ,τι σχεδίασα μὲ τόσο πυρετό,
μόλις σὲ δῶ, γλυκιά μου ἐξουθένωση,
στὰ μάτια καὶ τὰ χείλη τὸ ἀναστέλλω,
γιὰ μία στιγμὴ πιὸ ἀπελπισμένη τὸ ἀναβάλλω,
γιατί μονάχα ὅταν τὰ χέρια μου σὲ χάνουν,
ἡ πονεμένη φαντασία μου σὲ κερδίζει.
(ἀπὸ τὴ Συλλογή: «Ξένα Γόνατα»)
Ο Χριστιανόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη (20 Μαρτίου 1931), γιος προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, φοίτησε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πήρε πτυχίο του Τομέα Κλασικών Σπουδών. Κατόπιν, εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 ως το 1965. Έπειτα εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων. Το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό Διαγώνιος, που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις και τον εκδοτικό οίκο Εκδόσεις Διαγωνίου. Σύμφωνα με τι Wikipedia, εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκε ο λεγόμενος “κύκλος των λογοτεχνών της Διαγωνίου”.
Ἐσεῖς ποὺ βρήκατε τὸν ἄνθρωπά σας
κι ἔχετε ἕνα χέρι νὰ σᾶς σφίγγει τρυφερά,
ἕναν ὦμο ν᾿ ἀκουμπᾶτε τὴν πίκρα σας,
ἕνα κορμὶ νὰ ὑπερασπίζει τὴν ἔξαψή σας,
κοκκινίσατε ἄραγε γιὰ τὴν τόση εὐτυχία σας,
ἔστω καὶ μία φορά;
Εἴπατε νὰ κρατήσετε ἑνὸς λεπτοῦ σιγή
γιὰ τοὺς ἀπεγνωσμένους;
(ἀπὸ τὴ Συλλογή: «Ἀνυπεράσπιστος Καημός»)
Η πρώτη ποιητική συλλογή του, Εποχή των ισχνών αγελάδων (1950), διακρίνεται για το προσωπικό ύφος της και για τις δημιουργικές επιρροές από τον Καβάφη και τον Τ. Σ. Έλιοτ, ενώ στις επόμενες εμφανίσεις του εκφράζεται καθαρά το κυρίαρχο θέμα της ποίησής του, η εφήμερη ομοφυλοφιλική σχέση και το ερωτικό πάθος που οδηγεί στην ταπείνωση και στη μοναξιά.
Βέβαια, ορισμένα ποιήματά του (π.χ. τα ποιήματα της σειράς Ο αλλήθωρος) έχουν και το στοιχείο μιας κοινωνικής οπτικής. Κατά καιρούς κυνηγήθηκε πολύ από το κοινωνικό κατεστημένο της εποχής όπως , για παράδειγμα, όταν κόντεψε να συλληφθεί από τη χούντα λόγω της άρνησης του να παραλάβει σχετικό βραβείο για ένα πεζό του έργο τον “Χιλιαστή”.
Το 2011 τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του. Αρνήθηκε όμως να το παραλάβει παραπέμποντας στο κείμενό του “Εναντίον” από το 1979 όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης απ’ όπου και αν προέρχεται.
Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο “ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων”, που μας άφησαν οι αρχαίοι.». Τον Ιούνιο του 2011 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τμήμα Φιλολογίας
Jeanne Baret : Το Google τιμά με doodle την πρώτη γυναίκα που έκανε τον περίπλου της Γης
Τα 280 χρόνια από τη γέννηση της Γαλλίδας Jeanne Baret, που έγινε η πρώτη γυναίκα που έκανε τον περίπλου της Γης, τιμάει σήμερα η Google με doodle
Τα 280 χρόνια από τη γέννηση της Γαλλίδας Jeanne Baret, που έγινε η πρώτη γυναίκα που έκανε τον περίπλου της Γης, τιμάει σήμερα η Google με doodle.
Η Γαλλίδα εξερευνήτρια, βοτανολόγος -και πρώτη γυναίκα που έκανε τον περίπλου του πλανήτη- Jeanne Baret γεννήθηκε, σαν σήμερα, το 1740, στην κεντρική Γαλλία. Χάρη στην αγροτική ανατροφή της έγινε ικανή στον εντοπισμό φυτών και αναγνωρίστηκε ως ειδικός στη Φυτική Ιατρική. Στις αρχές της δεκαετίας του 1760, άρχισε να εργάζεται για τον γνωστό βοτανολόγο, Philibert Commerson.
Όταν η Γαλλία οργάνωσε τον πρώτο περίπλου της Γης, το 1765, ο Commerson προσκλήθηκε ως βοτανολόγος της ομάδας. Οι γαλλικοί νόμοι απαγόρευαν τις γυναίκες σε πλοία, οπότε για να συμμετάσχει η Baret εμφανίστηκε ως άνδρας. Το ζευγάρι συνέλεξε πάνω από 6.000 δείγματα φυτών κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Σήμερα, πολλοί πιστώνουν στην Baret την ευρωπαϊκή ανακάλυψη της βουκαμβίλιας, ενώ το πλήρωμα βρισκόταν στη Βραζιλία.H Baret πέθανε στις 5 Αυγούστου 1807.https://www.in.gr/
Σελίδα 6 από 26
