Η Επικονδυλίτιδα είναι μια παθολογική κατάσταση, η οποία προκαλεί πόνο στην έξω (έξω επικονδυλίτιδα ή Tennis elbow) ή στην έσω (έσω επικονδυλίτιδα ή golfer's elbow) επιφάνεια του αγκώνος.
Η Έξω επικονδυλίτιδα ή Tennis elbow οφείλεται σε χρόνιο ερεθισμό των εκτεινόντων τενόντων της πηχεοκαρπικής (ιδίως του βραχέως κερκιδικού εκτείνοντος), ενώ η έσω επικονδυλίτιδα ή golfer's elbow οφείλεται σε χρόνιο ερεθισμό των καμπτήρων τενόντων της πηχεοκαρπικής.
Αυτοί οι τένοντες είναι τα "σχοινιά" με τα οποία οι μύες που σηκώνουν τον καρπό προς τα πάνω (εκτείνοντες) και οι μύες που κατεβάζουν τον καρπό προς τα κάτω (καμπτήρες) προσφύονται στα κόκαλα του αγκώνος.
Ο πόνος της επικονδυλίτιδος αρχικά εμφανίζεται μόνο σε κάποιες δυνατές κινήσεις του χεριού, σταδιακά παρουσιάζεται σε κάθε κίνηση με μικρό βάρος ή ακόμη και στο απλό σφίξιμο του χεριού (χειραψία), ενώ, όσο η κατάσταση επιδεινώνεται, ο πόνος μπορεί να ενοχλεί τους ασθενείς και στον ύπνο.
Παρ'ότι ο όρος επικονδυλίτιδα (τενοντίτιδα) υποδεικνύει φλεγμονή, η επικονδυλίτιδα (έξω επικονδυλίτιδα ή Tennis elbow - έσω επικονδυλίτιδα ή golfer's elbow), όπως και άλλες γνωστές τενοντίτιδες, στην πραγματικότητα δεν παρουσιάζει ανατομικά στοιχεία φλεγμονής.
Γι'αυτό το λόγο και δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία με αντιφλεγμονώδη φάρμακα και στην κλασσική φυσικοθεραπεία με Laser, διαθερμίες, υπερήχους κτλ, που στοχεύουν στον περιορισμό της φλεγμονής.
Πολλές μεγάλες εργαστηριακές μελέτες των τελευταίων χρόνων έχουν καταδείξει ότι όλες αυτές οι τενοντίτιδες (και η επικονδυλίτιδα) οφείλονται σε επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς (repeated microtrauma) των τενόντων σε καθημερινές, επαναλαμβανόμενες, απαιτητικές κινήσεις του χεριού στην εργασία (χρήση Η/Υ, βαριές δουλειές στο σπίτι, χρήση εργαλείων δουλειάς, κ.ά.) ή σε κάποια αθλήματα (tennis - golf), οι οποίοι οδηγούν τους τένοντες σε εκφύλιση (degeneration).
Οι τένοντες, λόγω της καθημερινής, πολύωρης και επαναλαμβανόμενης τριβής τους πάνω στο κόκαλο στο οποίο προσφύονται και του ερεθισμού τους, αδυνατούν να ακολουθήσουν τη φυσιολογική διαδικασία: επούλωση (healing) των πληγών τους και στη συνέχεια ανακαίνιση (remodelling), δηλαδή αντικατάσταση του φθαρμένου κολλαγόνου τους με νέο, υψηλής ποιότητας, εφάμιλλης της αρχικής.
Η συνέπεια είναι να πονούν σε πολλές κινήσεις, που τους υποβάλλουν σε τάση, να φθείρονται (εκφυλίζονται) όλο και περισσότερο και ο πόνος σταδιακά να καθίσταται πολύ έντονος και μόνιμος.
Θεραπεία
Η ουσιαστική και οριστική θεραπεία της επικονδυλίτιδας (έξω επικονδυλίτιδα ή Tennis elbow - έσω επικονδυλίτιδα ή golfer's elbow) επιτυγχάνεται μόνο με τη διόρθωση του αιτίου, που την προκαλεί, και την υποβοήθηση και επιτάχυνση της φυσιολογικής διαδικασίας επούλωσης και ανακαίνισης του φθαρμένου τένοντα.
Για αυτόν το σκοπό χρησιμοποιώ αρχικά πάγο ή και αναλγητικό ρεύμα για τη μείωση του πόνου, ώστε να μπορέσει ο ασθενής να συνεργαστεί με το πρόγραμμα ασκήσεων, που αποτελούν το κυρίως κομμάτι της θεραπείας της επικονδυλίτιδας.
Οι ασκήσεις αυτές περιλαμβάνουν προοδευτική επιβάρυνση (μειομετρικές και πλειομετρικές ασκήσεις και διατάσεις) των τραυματισμένων τενόντων, πάντα χωρίς να προκαλείται πόνος. Οι ασκήσεις αυτές ενεργοποιούν τους ινοβλάστες, τα κύτταρα που βρίσκονται μέσα στο κολλαγόνο του τένοντα και είναι υπεύθυνα για την αποικοδόμηση του κολλαγόνου κακής ποιότητας (της ουλής που έχει καλύψει το τραύμα του τένοντα) και την ανοικοδόμηση και ανακαίνιση με κολλαγόνο άριστης ποιότητας.
Με αυτόν τον τρόπο η διαδικασία επούλωσης (healing) και ανακαίνισης (remodelling) του τένοντα γίνεται πολύ πιο γρήγορα και αποτελεσματικά και, τελικά, επιτυγχάνεται η πλήρης αποκατάσταση του τραυματισμένου τένοντα και δημιουργείται τένοντας υγιής, ελαστικός και ισχυρός, ικανός να συμμετέχει σε κάθε κίνηση χωρίς πόνο και καταπόνηση.
Πολύ σημαντικό θέμα για την επίτευξη οριστικής και μόνιμης αποκατάστασης της επικονδυλίτιδας (έξω επικονδυλίτιδα ή Tennis elbow - έσω επικονδυλίτιδαή golfer's elbow) είναι να εκπαιδευτεί ο ασθενής (motor control re-learning) να χρησιμοποιεί το χέρι του με "σωστό" τρόπο, ώστε να αποφύγει να φορτίζει υπερβολικά και καταστρεπτικά τους καμπτήρες ή και εκτείνοντες τένοντες του καρπού στις επαναλαμβανόμενες καθημερινές κινήσεις του στην εργασία (χρήση Η/Υ, χρήση εργαλείων δουλειάς, οικιακές εργασίες) ή στο άθλημα (tennis ή golf)
Γράφει
Αλέξανδρος Ι. Καψαμπέλης- Φυσικοθεραπευτής
MSc University of Derby UK
"Accredited Hand Therapist" in UK
Μέλος του "British Association of Hand Therapists"
Certified Spine Therapist
alexandroskapsabelis.gr
